Midrand – UMengameli uCyril Ramaphosa ukugxekile ukuxhashazwa kwenkinga yamanzi eNingizimu Afrika, esola amabhizinisi athile ngokucekela phansi ingqalasizinda ukuze azuze ezinhlelweni zokuthutha amanzi. Ekhuluma e-Water and Sanitation Indaba eMidrand ngoLwesine, umemezele ukuthi “asikho isithunzi” ezakhamuzini ezilinde emigwaqweni ukulethela amanzi lapho kufanele kube yinto evamile ukuhlinzekwa ngamapayipi.
URamaphosa udalule ukuthi abanye abashayeli banqamula izintambo zamanzi ngamabomu ukuze bathole isidingo samabhizinisi abo amaloli. “Baqinisekisa ukuthi abaphathi bendawo bayehluleka ukuze imiphakathi ithembele kubo – kuyilapho benza imali ngokuhlupheka kwabantu,” esho, egxeka lo mkhuba ngokuthi “ubugebengu obungamukelekile.” Uphinde wagxeka omasipala nebhodi lezamanzi elinenkohlakalo, ebalula ukungaphathwa ngendlela kwezimali nokunganakwa kwengqalasizinda njengezingqinamba ezibalulekile.
Nakuba evuma umlando wobandlululo—lapho u-50% wawuntula khona ukuthuthwa kwendle ngo-1994—uRamaphosa ugqamise ubungcono, njengoba u-88.5% usuthola amanzi ahlanzekile kanti u-80.7% unezindlu zangasese ezingcono. Uncome imizamo yoMnyango wezaManzi nokuThuthwa kweNdle kodwa wagcizelela ukuthi ukuqiniswa kohulumeni basekhaya kubalulekile ukuze kube nezixazululo ezihlala njalo.
Shayela Ukubambisana
UMongameli unxuse ukubambisana okuqinile phakathi kwababambe iqhaza kuzwelonke, izifundazwe, kanye nezinkampani ezizimele ukuze kulungiswe kabusha ukuphathwa kwamanzi. “Izinguquko zesakhiwo ngeke ziphumelele ngaphandle kokuphatha okunekhono,” exwayisa, egcizelela ukuthi ukulethwa kwezidingo kumele kufinyelele imiphakathi ngqo.