I-ActionSA isizwakalise ukucasuka ngesamba sika-R10 million esisetshenziswe uMnyango wezokuBusa ngokuBambisana neziNdaba zoMdabu (Cogta) ekuhambeni selokhu kuqale ukuphatha okusha.
Empendulweni yasephalamende, uNgqongqoshe wakwaCogta, uVelenkosini Hlabisa, udalule ukuthi u-R10,042,435 wasetshenziswa ekuhambeleni amazwe ngamazwe nasekhaya yena namaphini akhe amabili. UHlabisa ubize u-R3,462,238, kwathi iPhini likaNgqongqoshe uZolile Burns-Ncamashe noNamane Masemola bathola u-R3,959,611 kanye no-R2,620,586 ngokulandelana.
Lezi zindleko zazihlanganisa nohambo lokuya eJalimane, eNamibia, eChina, e-Ethiopia, eBrazil, eTanzania naseZimbabwe emihlanganweni nemicimbi.
ILungu leLungu lePhalamende le-ActionSA u-Alan Beesley ukugxekile ukusetshenziswa kwemali ngokweqile, eveza izinkinga zezimali zabantu abajwayelekile baseNingizimu Afrika kanye nomasipala.
“Omasipala bethu badonsa kanzima … kungaba wukungaphathwa kahle kwezimali noma ukushoda kwezinsiza. Lo mthethosivivinywa wokuvakasha omangalisayo ubungazidambisa ezinye zalezo zinselelo,” kusho uBeesley.
Ugxeke uhulumeni ngokuqhubeka nephethini lokusebenzisa imali ngokweqile ekuhambeni, wakuchaza “njengokudonsa imali yabakhokhi bentela ngokucatshangelwa kwemisebenzi esemthethweni.”
U-Beesley uphinde wagqamisa okutholwe yi-ActionSA, okukhombisa ukuthi izindleko zokuhamba ezihlangene zomnyango wakwa-Cogta kanye noMnyango Wezimbiwa kanye Nezinsiza Ze-Petroleum zifinyelele cishe ezigidini ezingu-R12 esikhathini esingaphansi konyaka.
I-ActionSA icele ukuthi kube nemithetho eqinile mayelana nezindleko zokuhamba zikahulumeni, okuhlanganisa:
- Kudinga ukuthethelelwa kwezindleko ezeqa imingcele ebekiwe;
- Ukwenza ucwaningo ukuze kutholakale ukumosheka okungenzeka; futhi
- Ukukhuthaza ukusetshenziswa kwezingxoxo zasendaweni kanye nezinkundla zedijithali zokubambisana kwamazwe ngamazwe.
“I-ActionSA izibophezele ekumeleleni uhulumeni obeka phambili izidingo zabantu baseNingizimu Afrika ngaphezu kokunethezeka kongqongqoshe,” kusho uBeesley, ethembisa ukuthi uzoqhubeka nokufuna ukuziphendulela ngokusetshenziswa kwezimali zomphakathi.